شب پانزدهم ماه مبارک رمضان ، شب میلاد مسعود سبط اکبر رسول خدا (ص) و نخستین میوه پیوند رسالت و امامت ، حضرت امام حسن مجتبی (ع) است. تولدش در زمان مبارک ( ماه رمضان ) ، در مکان مبارک ( مدینه منوره و در جوار مسجد النبی (ص) ) و در بیت مبارک ( بیت رسالت و امامت ) واقع گردید که از این جهت بی بدیل می باشد و بر مناقب و فضیلت های فراوان آن حضرت می افزاید.
ضمن تبریک این خجسته شب و روز میلاد مسعود ، توجه شما کاربران ارجمند را به بخش هایی از زندگینامه آن حضرت که به صورت قالب بندی خاصی در کتاب خاندان عصمت (ع) آورده بودم ، جلب می کنم . امید است مورد استفاده و فائده قرار گیرد.

شناسه :
نام : حسن .
کنیه : ابو محمد.
نام و کنیه آن حضرت را پیامبر اکرم (ص ) تعیین فرمودند.
القاب : مجتبى , سید, سبط, زکى , تقى , حجت , بر, امین , زاهد و طیب .
منصب : معصوم چهارم , امام دوم شیعیان و پنجمین خلیفه اسلامى .
تـاریـخ ولادت : نـیـمه ماه مبارک رمضان سال سوم هجرى . برخى نیز تولد آن حضرت را سال دوم هجرى دانسته اند. او نخستین فرزند امیرالمؤمنین (ع ) و فاطمه زهرا (س ) است .
محل تولد: مدینه مشرفه , در سرزمین حجاز (عربستان سعودى کنونى ).
نسب پدرى : امیرالمؤمنین , امام على بن ابى طالب بن عبدالمطلب .
مادر: فاطمه زهرا, دختر پیامبر (ص ).
مـدت امامت : از زمان شهادت پدرش , امیرالمؤمنین (ع ), در رمضان سال چهلم تا صفر سال پنجاه هجرى , به مدت 10 سال .
از این مدت , هفت ماه و 24 روز را عهده دار امر خلافت مسلمین بود و سپس طى صلحى , آن را به معاویة بن ابى سفیان واگذار کرد.

شب پانزدهم ماه مبارک رمضان ، شب میلاد مسعود سبط اکبر رسول خدا (ص) و نخستین میوه پیوند رسالت و امامت ، حضرت امام حسن مجتبی (ع) است. تولدش در زمان مبارک ( ماه رمضان ) ، در مکان مبارک ( مدینه منوره و در جوار مسجد النبی (ص) ) و در بیت مبارک ( بیت رسالت و امامت ) واقع گردید که از این جهت بی بدیل می باشد و بر مناقب و فضیلت های فراوان آن حضرت می افزاید.

ضمن تبریک این خجسته شب و روز میلاد مسعود ، توجه شما کاربران ارجمند را به بخش هایی از زندگینامه آن حضرت که به صورت قالب بندی خاصی در کتاب خاندان عصمت (ع) آورده بودم ، جلب می کنم . امید است مورد استفاده و فائده قرار گیرد.
شناسه :   
نام : حسن .
کنیه : ابو محمد.
نام و کنیه آن حضرت را پیامبر اکرم (ص ) تعیین فرمودند.
القاب : مجتبى , سید, سبط, زکى , تقى , حجت , بر, امین , زاهد و طیب .
منصب : معصوم چهارم , امام دوم شیعیان و پنجمین خلیفه اسلامى .
تـاریـخ ولادت : نـیـمه ماه مبارک رمضان سال سوم هجرى . برخى نیز تولد آن حضرت را سال دوم هجرى دانسته اند. او نخستین فرزند امیرالمؤمنین (ع ) و فاطمه زهرا (س ) است .
محل تولد: مدینه مشرفه , در سرزمین حجاز (عربستان سعودى کنونى ).
نسب پدرى : امیرالمؤمنین , امام على بن ابى طالب بن عبدالمطلب .
مادر: فاطمه زهرا, دختر پیامبر (ص ).
مـدت امامت : از زمان شهادت پدرش , امیرالمؤمنین (ع ), در رمضان سال چهلم تا صفر سال پنجاه هجرى , به مدت 10 سال .
از این مدت , هفت ماه و 24 روز را عهده دار امر خلافت مسلمین بود و سپس طى صلحى , آن را به معاویة بن ابى سفیان واگذار کرد.
تـاریـخ و سـبـب شـهـادت : 28 صـفـر سال پنجاه هجرى , در سن 47 سالگى , به وسیله زهرى که هـمسرش , جعدة بنت اشعث , به تحریک معاویة بن ابى سفیان , به آن حضرت خورانیده بود, پس از چهل روز مسمومیت و بیمارى , به شهادت نایل آمد.
محل دفن : قبرستان بقیع , در مدینه منوره , در کنار قبر جده اش , فاطمه بنت اسد.

فرزندان :

الف ) پسران : 1. زید. 2. حسن مثنى . 3. عمر. 4. قاسم . 5. عبداللّه . 6. عبدالرحمن .7. ابوبکر. 8. حسین اثرم . 9. طلحه .
ب ) دخـتران : 1. ام حسن . 2. ام حسین . 3. فاطمه . 4. ام سلمه . 5. ام عبداللّه . 6. رقیه .برخى مورخان تـعـداد فرزندان امام حسن (ع ) را بیش از این مى دانند, اما همگى اتفاق دارند که نسل آن حضرت , تـنـهـا از طـریـق حسن مثنى و زید ادامه یافته است . از میان فرزندان امام حسن (ع ) چهار تن در سرزمین کربلا, در رکاب عمویشان , امام حسین (ع ) به شهادت رسیده و یکى از آنان (حسن مثنى ) نیز در آن معرکه به شدت زخمى شد و سپس بهبودى یافت .

زمامداران معاصر:

1. پیامبر اکرم , حضرت محمد (ص ) (1-11 ق .).
2. ابى بکر بن ابى قحافه (11-13 ق .).
3. عمر بن خطاب (13-23 ق .).
4. عثمان بن عفان (23-35 ق .).
5. امیرالمؤمنین , على بن ابى طالب (ع ) (35-40 ق .).
6. معاویة بن ابى سفیان (35-60 ق .).
از مـیـان زمـامـداران فوق , پیامبر اسلام (ص ) و امیرالمؤمنین (ع ) علاقه و محبت ویژه اى به امام حسن (ع ) داشتند. سخنان و سیره عملى پیامبر اسلام (ص ) باامام حسن و برادرش , امام حسین (ع ) گـویاى شدت محبت آن حضرت به این دوبزرگوار بوده است که مورخان و محدثان اهل سنت و شیعه , آنها را به طور متواتر نقل کرده اند, از جمله , پیامبر اکرم (ص ) درباره آنان فرمود: الـحـسـن و الـحـسـیـن سـیـدا شباب اهل الجنة ((53)) و ریحانتاى من هذه الا مة ((54)) و هذان ابناى وابنا ابنتى , اللهم انک تعلم انى احبههما فاحبهما ((55)) .
و در جاى دیگر فرمود: من احب الحسن و الحسین احببته ومن احببته احبه اللّه , ومن احبه اللّه ادخله الجنة ,ومن ابغضهما ابغضته ومن ابغضته ابغضه اللّه ومن ابغضه اللّه ادخله النار. ((56)) همچنین درباره امام حسن (ع ) فرمود: حسن منی وانا منه احب اللّه من احبه . ((57)) حضرت على (ع ) نیز امام حسن (ع ) را در همه امور کمک کار و در کنار خودداشت . وصیت هاى آن حـضـرت بـه امـام حسن (ع ) معروف و مشهور است و درنهج البلاغه به تفصیل نقل شده است . آن حـضـرت به خاطر فضیلت ها و ارزش هایى که در وجود امام حسن (ع ) سراغ داشت , وى را وصى و جـانـشـین و امام پس از خودمعرفى کرد. در این باره ادله و حجت هاى بسیارى در دست است , از جمله , روایتى است از سلیم بن قیس هلالى که گفت : شهدت امیرالمؤمنین (ع ) حین اوصى الى ابنه الحسن واشهد على وصیته الحسین ومحمدا وجمیع ولـده ورؤساء شیعته واهل بیته . ثم دفع الیه الکتاب والسلاح وقال له :یا بنى امرنی رسول اللّه (ص ) ان اوصـى الـیـک وادفـع الیک کتبى وسلاحی کما اوصى الى ودفع الى کتبه وسلاحه , وامرنی ان آمرک اذا حضرک الموت ان تدفعها الى اخیک الحسین .... ((58)) سـلـیم بن قیس گفت : من شاهد بودم آن زمانى را که امیرالمؤمنین (ع ) به فرزندش , امام حسن (ع ) وصـیـت نمود و بر این وصیت , تمام فرزندان خویش , از جمله امام حسین , محمد بن حنفیه و رؤسـاى شـیـعه و اهل بیت خویش را گواه گرفت . سپس ودایع امامت , مانند کتاب و سلاح , را به امـام حـسـن (ع ) داد و بـه وى گـفـت : اى فرزندم ! پیامبر گرامى (ص ) به من دستورداد تا به تو وصیت کنم , سلاح و کتابم را به تو بدهم , همان طورى که او به من وصیت کرد. آن حضرت به من دسـتـور داد تا تو را امر نمایم به این که هرگاه مرگ تو را فرا گیرد, آنها را به برادرت , حسین (ع ) تحویل دهى (وامامت را به وى بسپارى ).
سه خلیفه اول نیز با آن حضرت رفتارهاى مناسبى داشته و با دیده احترام مى نگریستند, اما معاویه , کـه پس از شهادت امیرالمؤمنین , على (ع ) خود را خلیفه بلامنازع مسلمانان مى پنداشت , با مکر و حیله , یاران و بزرگان قوم را از اطراف امام حسن (ع ) دور کرده و آن حضرت را در میدان سیاست و حکومت تنها گذاشت .
امـام حـسـن (ع ) گـرچـه تلاش زیادى نمود تا در برابر تهاجم سنگین سیاسى ونظامى معاویه از خـلافـت بـه حـق خـویـش دفاع کند, اما با خیانت بسیارى از سردمداران و کوتاهى سران اقوام و طوایف , آن حضرت با تعداد اندکى از شیعیان , تنها مانده وناچار به صلح با معاویه شد. معاویه با این کـه صلح نامه را با گواهى برخى از صحابه پیامبر (ص ) امضا کرده بود, اما به آن پاى بند نبوده و بر خـلافـش عـمـل نـمود, از جمله ,براى قتل امام حسن (ع ) مکر اندیشید و همسر آن حضرت را به مسموم و شهیدنمودن ایشان وادار ساخت .

نمایه موضوعی رویدادها :

1. از دست دادن جدش , پیامبر اسلام (ص ), در سال یازدهم هجرى .
2. فشارهاى روانى مخالفان بر پدر و مادرش , پس از رحلت پیامبر اسلام (ص ).
3. از دست دادن مادر خود, فاطمه زهرا (س ), در سال یازدهم هجرى .
4. حضور در برخى از جنگ هاى مسلمانان علیه مشرکان , در عصر خلیفه دوم وخلیفه سوم .
5. ایجاد مهمان پذیر (مضیف ) براى پذیرایى از مهمانان و مستمندان .
6. آبرسانى به خلیفه سوم , عثمان بن عفان (که در محاصره انقلابیون مسلمان قرارداشت ).
7. هـمـراهى با پدرش , حضرت على (ع ), در تصدى خلافت اسلامى , پس از کشته شدن عثمان بن عفان به دست انقلابیون .
8. فرماندهى لشکر در جنگ هاى جمل , صفین و نهروان , در رکاب حضرت على (ع ).
9. از دست دادن پدرش , حضرت على (ع ), در 21 رمضان سال 40 هجرى .
10. تصدى غسل , نماز و دفن پیکر امام على (ع ) و پنهان نمودن قبرش از چشم مردم .
11. بیعت مردم با امام حسن (ع ) در مسجد کوفه , پس از شهادت امیرالمؤمنین ,على (ع ).
12. تصدى خلافت اسلامى , در 21 رمضان سال 40 هجرى .
13. مکاتبات و ارسال پیام ها میان امام حسن (ع ) و معاویه .
14. اعدام شدن دو جاسوس معاویه , در کوفه و بصره به فرمان امام حسن (ع ).
15. اعلان جنگ معاویه علیه امام حسن (ع ) و حرکت لشکریان شام به سوى کوفه .
16. اعلان آماده باش سپاهیان امام حسن (ع ) و تهیه مقدمات جنگ در شهرها.
17. خیانت برخى از فرماندهان سپاه امام حسن (ع ) و پیوستن به سپاه معاویه .
18. زخمى شدن امام حسن مجتبى (ع ) در ساباط مدائن به دست جراح بن سنان (یکى از منافقان فرقه خوارج ).
19. افزایش توان نظامى و روحى سپاه معاویه و کاهش تدریجى سپاهیان امام حسن (ع ).
20. پـذیـرش صلح تحمیلى با معاویه و واگذارى خلافت اسلامى به وى درجمادى الاول (یا ربیع الاول ) سال 41 هجرى .
21. تـعـهـد مـعـاویه بر مفاد صلحنامه امام حسن (ع ) و نقض آن , پس از سیطره کامل بر شهرهاى اسلامى .
22. بازگشت امام حسن (ع ) و خاندان امیرالمؤمنین (ع ) از کوفه به مدینه مشرفه .
23. دسـیسه معاویه در بیعت گرفتن از مردم براى ولایت عهدى فرزندش , یزید وواهمه او از امام حسن (ع ).
24. تحریک و فریب جعده بنت اشعث کندى , همسر امام حسن (ع ), توسطمعاویه براى کشتن امام حسن (ع ) به طور پنهانى .
25. مـسـمومیت امام حسن (ع ) به دست همسرش , جعده بنت اشعث کندى وشهادت آن حضرت پس از چهل روز بیمارى , در 28 صفر سال پنجاه هجرى , درمدینه مشرفه .
26. مـمانعت عایشه , همسر پیامبر (ص ), مروان و هواداران بنى امیه از دفن پیکرامام حسن (ع ) در کنار مرقد مطهر پیامبر اکرم (ص ).
27. دفن امام حسن (ع ) درقبرستان بقیع , در جوار مرقد جده اش , فاطمه بنت اسد(س